Antyoksydanty
ANTYOKSYDANTY
Jak działają antyoksydanty i czy w ogóle potrzebujemy je dostarczać z zewnątrz naszemu organizmowi? Przeciwutleniacze skutecznie bronią nasz organizm przed uszkodzeniami powodowanymi wolnymi rodnikami.
CO TO SĄ WOLNE RODNIKI?

Wolne rodniki powstają w wyniku licznych reakcji metabolicznych. Pewna ich ilość jest potrzebna do funkcjonowania organizmu. Są używane przez ciała odpornościowe do niszczenia bakterii chorobotwórczych i utleniają substancje toksyczne. Negatywne działanie jest oczywiście konsekwencją nadmiernej ich kumulacji. Zbyt duża ilość RTW wytwarza się zazwyczaj w wyniku długotrwałego wpływu na organizm zanieczyszczonego powietrza, dymu z papierosów, promieniowania UV, spożywania dużej ilości konserwantów z żywności czy pokarmów wysoko przetworzonych oraz leków. Wolne rodniki tworzą się również w wielu produktach spożywczych, takich jak wyroby cukiernicze o długich terminach przydatności do spożycia, czy produktach smażonych, np. chipsach i frytkach.
CO TO SĄ ANTYOKSYDANTY?

Antyoksydanty dzielimy na endogenne – enzymy występujące w komórkach naszego organizmu, czyli np. glutation (syntetyzowany w komórkach przez witaminę C) oraz egzogenne, które dostarczamy wraz z pożywieniem lub pod postacią suplementów.
CO TO JEST STRES OKSYDACYJNY?

NAJWAŻNIEJSZE ANTYOKSYDANTY I ICH ŹRÓDŁA
Witaminy antyoksydacyjne
Witamina A – poza walką z wolnymi rodnikami, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku i kondycji skóry. Jej źródłem są zarówno produkty roślinne, jak i zwierzęce. Najbezpieczniejsza dla człowieka jest, występująca w warzywach i owocach, prowitamina A (beta-karoten), która w organizmie przekształcana jest w witaminę A. Najbogatsze w beta-karoten są: marchew, boćwina, szczaw, szpinak, papryka czerwona, dynia, mango, papaja, morele, melon, cykoria, brokuły, por, pomidory, szparagi i brzoskwinie. Pamiętajmy, że do wchłaniania prowitaminy A potrzebny jest chociaż mały dodatek tłuszczu, dlatego surówki zawsze warto skrapiać oliwą.
W produktach zwierzęcych witamina A występuje w postaci retinolu, a jej najlepsze źródła to: wątróbka, masło, margaryna, żółtko jaja, ryby (węgorz, makrela, tuńczyk), tłusty twaróg, pełnotłuste mleko.
Witamina E – to najsilniejszy witaminowy przeciwutleniacz. Nie bez racji opisywana jako „witamina młodości”. Utrzymuje prawidłowe nawilżenie skóry, zapobiega szkodliwym zmianom w tkankach i komórkach. Witamina E występuje głównie w olejach roślinnych (słonecznikowym, rzepakowym), orzechach, nasionach zbóż, kiełkach pszenicy.
Witamina C – pobudza syntezę kolagenu, wpływając korzystnie na stan skóry i błon śluzowych, zwiększa odporność organizmu, działa w środowisku wodnym komórki i w płynach międzykomórkowych, gdzie unieczynnia wolne rodniki. Bierze też udział w regeneracji witaminy E. Jej źródłem są warzywa i owoce, a zwłaszcza papryka, brokuł, kapusta, brukselka, aronia, czarne porzeczki, owoce cytrusowe.
Witaminy A, C i E wzajemnie się uzupełniają i wzmacniają swoje działanie antyoksydacyjne. Pomocna w „walce” z wolnymi rodnikami jest także odpowiednia dawka innych składników, niezbędnych do właściwego działania enzymów przeciwutleniających m.in. cynku i selenu.
Składniki mineralne

CYNK – występuje głównie w nasionach roślin strączkowych (groch, fasola), kaszach (gryczanej), orzechach, owocach morza, produktach zbożowych, mięsie i rybach. Główne źródła selenu to ryby, kukurydza i orzechy.
Bioflawonoidy

To grupa organicznych związków chemicznych, które powszechnie występują w wielu roślinach, pełniąc funkcję barwników, przeciwutleniaczy, chronią również przed atakiem ze strony owadów i grzybów. Nie są niezbędne do funkcjonowania organizmu człowieka, ale ich rola w zapobieganiu wielu chorobom jest wielka. Działają korzystnie na układ krążenia, podnoszą odporność organizmu, działają przeciwnowotworowo i przeciwmiażdżycowo.
Dotychczas poznano ponad 7000 różnych flawonoidów. Występują m.in. w owocach (zwłaszcza w grejpfrutach), warzywach (np. pomidorach, brokułach, papryce, sałacie), kaszy gryczanej, roślinach strączkowych (głównie soi), zielonej herbacie, czerwonym winie, piwie, młodym pieprzu, czekoladzie, kakao oraz oliwie z oliwek. Są także składnikami ziół (rozmaryn), które od dawna wykorzystywano do leczenia wielu chorób. Najlepiej poznane flawonoidy to kwercetyna i rutyna.